ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಬಾಲಕಿಯ ಮೇಲಿನ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಮತ್ತು ಕೊಲೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಗಲ್ಲು ಶಿಕ್ಷೆಗೆ ಗುರಿಯಾಗಿದ್ದ ವ್ಯಕ್ತಿ ಸೇರಿದಂತೆ ಇಬ್ಬರು ಆರೋಪಿಗಳನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಖುಲಾಸೆಗೊಳಿಸಿದೆ. ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳ ಸರಪಳಿಯಲ್ಲಿ ಹಲವಾರು ಲೋಪಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ವಿಶೇಷವಾಗಿ ಡಿಎನ್‌ಎ ಸಾಕ್ಷ್ಯದ ವಿಶ್ವಾಸಾರ್ಹತೆಯ ಬಗ್ಗೆ "ಗಂಭೀರ ಅನುಮಾನ"ಗಳನ್ನು ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಆರೋಪವನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
2014ರ ನವೆಂಬರ್ 20ರಂದು ಉತ್ತರಾಖಂಡದ ಕಾಠ್‌ಗೋದಾಮ್‌ನಲ್ಲಿ ನಡೆದ ಮದುವೆ ಸಮಾರಂಭದಿಂದ ಅಪ್ರಾಪ್ತ ಬಾಲಕಿ ನಾಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದಳು. ನಾಲ್ಕು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಆಕೆಯ ಮೃತದೇಹ ಸಮೀಪದ ಅರಣ್ಯ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿತ್ತು. ತನಿಖೆ ನಡೆಸಿದ ಪೊಲೀಸರು, ಅಖ್ತರ್ ಅಲಿ ಮತ್ತು ಪ್ರೇಮ್ ಪಾಲ್ ವರ್ಮಾ ಎಂಬ ಇಬ್ಬರನ್ನು ಬಂಧಿಸಿದ್ದರು. ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, ಅಖ್ತರ್ ಅಲಿಗೆ ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ (ಐಪಿಸಿ) ಮತ್ತು ಪೋಕ್ಸೋ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಮರಣದಂಡನೆ ಹಾಗೂ ಪ್ರೇಮ್ ಪಾಲ್ ವರ್ಮಾಗೆ ಏಳು ವರ್ಷಗಳ ಜೈಲು ಶಿಕ್ಷೆ ವಿಧಿಸಿತ್ತು. ಈ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉತ್ತರಾಖಂಡ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಎತ್ತಿ ಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಆರೋಪಿಗಳು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ತೀರ್ಪು:
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ವಿಕ್ರಮ್ ನಾಥ್, ಸಂಜಯ್ ಕರೋಲ್ ಮತ್ತು ಸಂದೀಪ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರನ್ನೊಳಗೊಂಡ ತ್ರಿಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು, ಈ ಪ್ರಕರಣವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ ಎಂದು ಗುರುತಿಸಿತು. ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಮುಂದಿಟ್ಟಿದ್ದ "ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನೋಡಿದ ಸಿದ್ಧಾಂತ" (Last Seen Theory), ಉದ್ದೇಶ ಮತ್ತು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳನ್ನು ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಆಳವಾಗಿ ಪರಿಶೀಲಿಸಿತು.
ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್‌ನ "ಕೊನೆಯದಾಗಿ ನೋಡಿದ ಸಿದ್ಧಾಂತ"ವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತಳ್ಳಿಹಾಕಿತು. ಘಟನೆ ನಡೆದ ಹಲವು ದಿನಗಳ ನಂತರ ಸಾಕ್ಷಿಗಳನ್ನು ತಡವಾಗಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಹಾಜರುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ ಮತ್ತು ಮೃತದೇಹದ ಬಗ್ಗೆ ಮೊದಲು ಪೊಲೀಸರಿಗೆ ಮಾಹಿತಿ ನೀಡಿದ್ದ ಬಾಲಕಿಯ ಸಂಬಂಧಿ ನಿಖಿಲ್ ಚಂದ್‌ನನ್ನು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸದೇ ಇರುವುದು ತನಿಖೆಯಲ್ಲಿನ ಗಂಭೀರ ಲೋಪ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
ಪ್ರಕರಣದ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಕ್ಷ್ಯವಾಗಿದ್ದ ಡಿಎನ್‌ಎ ವರದಿಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು "ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಅವಿಶ್ವಸನೀಯ" ಎಂದು ಬಣ್ಣಿಸಿತು. ಬಾಲಕಿಯ ಗರ್ಭಕಂಠದ ಸ್ವ್ಯಾಬ್‌ನಲ್ಲಿ (cervical swab) ಆರೋಪಿಯ ಡಿಎನ್‌ಎ ಪತ್ತೆಯಾಗಿದ್ದರೆ, ಅದೇ ಸ್ಥಳದಿಂದ ಪಡೆದ ಗರ್ಭಕಂಠದ ಲೇಪನದಲ್ಲಿ (cervical smear) ಡಿಎನ್‌ಎ ಪತ್ತೆಯಾಗಿಲ್ಲ. ಈ ವೈರುಧ್ಯವು ಡಿಎನ್‌ಎ ಸಾಕ್ಷ್ಯವನ್ನು ತಿರುಚಿರುವ ಅಥವಾ ಕಸಿ ಮಾಡಿರುವ (planting of evidence) ಬಲವಾದ ಅನುಮಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಹೇಳಿತು. ಆರೋಪಿಯ ಬಂಧನದ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯು "ನಾಟಕೀಯ" ಮತ್ತು "ಗಂಭೀರ ಅನುಮಾನಾಸ್ಪದ"ವಾಗಿದೆ ಎಂದು ಸಹ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ.
ಸಾಂದರ್ಭಿಕ ಸಾಕ್ಷ್ಯಾಧಾರಗಳ ಪ್ರಕರಣಗಳಲ್ಲಿ, ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳ ಸರಪಳಿಯು ಯಾವುದೇ ಸಂಶಯಕ್ಕೆ ಎಡೆಮಾಡದಂತೆ ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿರಬೇಕು. ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾಸಿಕ್ಯೂಷನ್ ಇದನ್ನು ಸಾಬೀತುಪಡಿಸಲು ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಇಂತಹ ದುರ್ಬಲ ಸಾಕ್ಷ್ಯಗಳ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಮರಣದಂಡನೆಯಂತಹ ಕಠಿಣ ಶಿಕ್ಷೆಯನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲಾಗದು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಮತ್ತು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಇಬ್ಬರೂ ಆರೋಪಿಗಳನ್ನು ನಿರ್ದೋಷಿಗಳೆಂದು ಘೋಷಿಸಿ ತಕ್ಷಣವೇ ಬಿಡುಗಡೆ ಮಾಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಅಖ್ತರ್ ಅಲಿ ಅಲಿಯಾಸ್ ಅಲಿ ಅಖ್ತರ್ ಶಮೀಮ್ ರಾಜಾ ಉಸ್ತಾದ್ v. ಉತ್ತರಾಖಂಡ ರಾಜ್ಯ
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಂಖ್ಯೆ 3955-3956/2025
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ವಿಕ್ರಮ್ ನಾಥ್, ಸಂಜಯ್ ಕರೋಲ್ ಮತ್ತು ಸಂದೀಪ್ ಮೆಹ್ತಾ
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 10, 2025
ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಪೂರ್ವನಿದರ್ಶನಗಳು:
1. Sharad Birdhichand Sharda v. State of Maharashtra (1984)
2. Bachan Singh v. State of Punjab (1980)
3. Mukesh & Anr. v. State for NCT of Delhi & Ors. (2017)
ಉಲ್ಲೇಖಿಸಲಾದಂತಹ ಕಾನೂನುಗಳು:
1. ಭಾರತೀಯ ದಂಡ ಸಂಹಿತೆ, 1860
2. ಮಕ್ಕಳ ಮೇಲಿನ ಲೈಂಗಿಕ ಅಪರಾಧಗಳಿಂದ ರಕ್ಷಣೆ ಕಾಯ್ದೆ (POCSO), 2012
3. ಮಾಹಿತಿ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಕಾಯ್ದೆ, 2000