ಕರ್ನಾಟಕ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ (ತಿದ್ದುಪಡಿ) ಕಾಯ್ದೆ, 2023ಕ್ಕೆ ನೀಡಲಾಗಿದ್ದ ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ (retrospective) ಅನ್ವಯವನ್ನು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಕಲಬುರಗಿ ಪೀಠವು ರದ್ದುಪಡಿಸಿದೆ. 2007ರಿಂದ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸುವುದು "ಅಸಂಬದ್ಧ ಮತ್ತು ಅವೈಚಾರಿಕ" ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿರುವ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಭವಿಷ್ಯನ್ವಯವಾಗಿ (prospectively) ಜಾರಿಗೆ ಬರಲಿದೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಂ.ಐ. ಅರುಣ್ ಅವರಿದ್ದ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 24, 2025 ರಂದು ನೀಡಿದೆ. ಇದರೊಂದಿಗೆ, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಕಾಯ್ದೆಯಲ್ಲಾದ ಲೋಪವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಹೊರಡಿಸಿದ್ದ ಅಧಿಸೂಚನೆಯನ್ನು ಕೂಡ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಕಾಯ್ದೆ, 1964 ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಕಾಯ್ದೆ, 1961ಕ್ಕೆ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು ತಂದಿತ್ತು. ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳ ಪ್ರಕಾರ, ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರ (ಹಿರಿಯ ವಿಭಾಗ) ಆದೇಶಗಳ ವಿರುದ್ಧದ ಎಲ್ಲಾ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳು ಇನ್ನು ಮುಂದೆ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಒಳಪಡಲಿವೆ. ಈ ಹಿಂದೆ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಹಣಕಾಸಿನ ಮಿತಿಯನ್ನು ಮೀರಿದ ಪ್ರಕರಣಗಳು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ವಿಚಾರಣೆಯಾಗುತ್ತಿದ್ದವು. ಹಾಗೆಯೇ, ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ದಾಖಲಾಗುವ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಥಮ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು (First Appeals) ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವೇ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಲಿದೆ ಎಂದು ಬದಲಾವಣೆ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ಕಾಯ್ದೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯನ್ನು ಆಗಸ್ಟ್ 28, 2007 ರಿಂದ ಪೂರ್ವಾನ್ವಯವಾಗುವಂತೆ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ರಾಯಚೂರಿನ ಬಾಬುರಾವ್ ಎಂಬುವವರು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದ:
ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಅಮೀರ್ ಕುಮಾರ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ, "ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ ಜಾರಿಯು ಅರ್ಜಿದಾರರ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸುವ ಹಕ್ಕನ್ನು ಕಸಿದುಕೊಳ್ಳುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಂವಿಧಾನದ 14ನೇ ವಿಧಿಯ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಉಳಿತಾಯ ಷರತ್ತು (saving clause) ಇಲ್ಲದೆ ಈ ರೀತಿ ಕಾನೂನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಈಗಾಗಲೇ ಇತ್ಯರ್ಥವಾದ ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳು ಅಸಿಂಧುವಾಗುವ ಅಪಾಯವಿದೆ," ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.
ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಸರ್ಕಾರದ ಪರ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಡ್ವೊಕೇಟ್ ಜನರಲ್, "ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಪ್ರಕರಣಗಳ ಹೊರೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವ ಸದುದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿ ತರಲಾಗಿದೆ. ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರು ಸಹ ಈ ಪ್ರಕರಣಗಳನ್ನು ನಿಭಾಯಿಸಲು ಸಮರ್ಥರಿದ್ದಾರೆ. ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ ಜಾರಿಯಲ್ಲಿ ತಪ್ಪಾಗಿದ್ದು, ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಸರ್ಕಾರವು ಅಧಿಸೂಚನೆ ಹೊರಡಿಸಿ, ಭವಿಷ್ಯನ್ವಯ ಜಾರಿಗೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ," ಎಂದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ತೀರ್ಪು:
ಸರ್ಕಾರದ ವಾದವನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠ, "ಶಾಸಕಾಂಗವು ಮಾಡಿದ ಕಾಯ್ದೆಯನ್ನು ಕಾರ್ಯಾಂಗವು ಒಂದು ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಮೂಲಕ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ. ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ ಜಾರಿಗೆ ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಏಕೆ ಆಯ್ಕೆ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸಮರ್ಥಿಸಲು ಸರ್ಕಾರ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಯಾವುದೇ ಉಳಿತಾಯ ಷರತ್ತು ಇಲ್ಲದೆ ಕಾನೂನನ್ನು ಹಿಂದಿನಿಂದ ಜಾರಿಗೊಳಿಸಿದರೆ, ಅದು ಗೊಂದಲ, ಅಸಂಬದ್ಧತೆ ಮತ್ತು ಅಸಂಗತತೆಗೆ ಕಾರಣವಾಗುತ್ತದೆ. ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯನ್ನೇ ಬುಡಮೇಲು ಮಾಡಬಹುದು," ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
ಶಾಸಕಾಂಗದ ತಪ್ಪಿನಿಂದಾಗಿ ಕಾನೂನು ಅಸಮರ್ಪಕವಾದಾಗ, ಅದನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸುವ ಅಧಿಕಾರ ನ್ಯಾಯಾಲಯಕ್ಕಿದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಹಲವು ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠ, ಈ ಕೆಳಗಿನಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು:
1. ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳ ತಿದ್ದುಪಡಿ ಕಾಯ್ದೆಗೆ ನೀಡಿದ್ದ ಪೂರ್ವಾನ್ವಯ ಜಾರಿಯನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಭವಿಷ್ಯಕ್ಕೆ ಅನ್ವಯವಾಗಲಿದೆ.
2. ಕಾಯ್ದೆಯ ಉಳಿದ ತಿದ್ದುಪಡಿಗಳನ್ನು (ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆ) ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಲಾಗಿದೆ.
3. ಈಗಾಗಲೇ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ಬಾಕಿ ಇರುವ ಪ್ರಥಮ ಮೇಲ್ಮನವಿಗಳನ್ನು ಆಯಾ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳಿಗೆ ವರ್ಗಾಯಿಸಬೇಕು.
4. ತಿದ್ದುಪಡಿ ಜಾರಿಗೆ ಬರುವ ಮುನ್ನ, ಹಳೆಯ ನಿಯಮಗಳ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ನ್ಯಾಯಾಲಯಗಳು ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪುಗಳು ಮಾನ್ಯವಾಗಿರುತ್ತವೆ.
ಈ ತೀರ್ಪು, ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಾದ ಲೋಪವನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಿ, ಸಾವಿರಾರು ಪ್ರಕರಣಗಳು ಅನಿಶ್ಚಿತತೆಗೆ ಸಿಲುಕುವುದನ್ನು ತಪ್ಪಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಬಾಬುರಾವ್ ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಂಖ್ಯೆ 201536/2024
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್, ಕಲಬುರಗಿ ಪೀಠ
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಂ.ಐ. ಅರುಣ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 24, 2025