ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರ ಅರ್ಹತಾ ಪರೀಕ್ಷೆ (TET) ಉತ್ತೀರ್ಣರಾಗಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಕಾರಣಕ್ಕೆ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೇವೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸುವುದನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ. ನೇಮಕಾತಿಯ ನಂತರ, ಸರ್ಕಾರ ನಿಗದಿಪಡಿಸಿದ ಕಾಲಮಿತಿಯೊಳಗೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದರೆ, ಅವರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ಈ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪಿನೊಂದಿಗೆ, ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಇಬ್ಬರು ಸಹಾಯಕ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಮರು ನೇಮಕ ಮಾಡುವಂತೆ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬಿ.ಆರ್. ಗವಾಯಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೆ. ವಿನೋದ್ ಚಂದ್ರನ್ ಅವರಿದ್ದ ಪೀಠವು ಆದೇಶಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶದ ಕಾನ್ಪುರ ನಗರದ ಜ್ವಾಲಾ ಪ್ರಸಾದ್ ತಿವಾರಿ ಜೂನಿಯರ್ ಹೈಸ್ಕೂಲ್‌ನಲ್ಲಿ 2012ರಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರಾದ ಇಬ್ಬರು ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸಹಾಯಕ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ ನೇಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, 2010ರ ಶಿಕ್ಷಣ ಹಕ್ಕು ಕಾಯ್ದೆ (RTE) ಅಧಿಸೂಚನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ನೇಮಕಾತಿ ಹೊಂದುವ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅವರು TET ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಕಾರಣವನ್ನು ಮುಂದಿಟ್ಟು, ಮೂಲ ಶಿಕ್ಷಾ ಅಧಿಕಾರಿ (BSA) 2018ರಲ್ಲಿ ಇಬ್ಬರೂ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೇವೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದರು.
ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಶಿಕ್ಷಕರು ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದರು. ಆದರೆ, ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠ ಮತ್ತು ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠ ಎರಡೂ ಶಿಕ್ಷಕರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿ, ವಜಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದ್ದವು. ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಶಿಕ್ಷಕರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದಗಳು:
ಶಿಕ್ಷಕರ ಪರ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲ ಅಮಿತ್ ಆನಂದ್ ತಿವಾರಿ, "ಅರ್ಜಿದಾರರು ನೇಮಕವಾದ ನಂತರ, 2014ರೊಳಗೆ TET ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಉತ್ತೀರ್ಣರಾಗಿದ್ದಾರೆ. 2017ರ ಆರ್‌ಟಿಇ ಕಾಯ್ದೆಯ ತಿದ್ದುಪಡಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮಾರ್ಚ್ 31, 2015ರಂದು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿದ್ದ ಅನರ್ಹ ಶಿಕ್ಷಕರು ತಮ್ಮ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಪೂರ್ಣಗೊಳಿಸಲು ಮಾರ್ಚ್ 31, 2019ರವರೆಗೆ ಕಾಲಾವಕಾಶ ನೀಡಲಾಗಿತ್ತು. ಈ ಗಡುವಿನೊಳಗೆ ಶಿಕ್ಷಕರು ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆದಿದ್ದರೂ ಅವರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿರುವುದು ಅನ್ಯಾಯ" ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.
ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರದ ಪರ ವಕೀಲರು, "ನೇಮಕಾತಿಯ ಸಮಯದಲ್ಲಿ TET ಅರ್ಹತೆ ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿತ್ತು, ಹಾಗಾಗಿ ವಜಾ ಕ್ರಮ ಸರಿಯಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಸಮರ್ಥಿಸಿಕೊಂಡರು.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು:
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು, ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪು ತಪ್ಪಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು. "2017ರ ಆರ್‌ಟಿಇ ತಿದ್ದುಪಡಿಯು ಅನರ್ಹ ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ 2019ರವರೆಗೆ ಅರ್ಹತೆ ಪಡೆಯಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿದೆ. ಅರ್ಜಿದಾರರು 2014ರಲ್ಲೇ TET ಅರ್ಹತೆ ಗಳಿಸಿದ್ದರು. ಹೀಗಿರುವಾಗ, 2018ರಲ್ಲಿ ಅವರನ್ನು ಹೇಗೆ ಅನರ್ಹರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ?" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಪ್ರಶ್ನಿಸಿತು.
"ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ ದಿನಾಂಕದಂದು ಶಿಕ್ಷಕರು ಸಂಪೂರ್ಣ ಅರ್ಹತೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಹೀಗಾಗಿ, ನೇಮಕಾತಿ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಹತೆ ಇರಲಿಲ್ಲ ಎಂಬ ಒಂದೇ ಕಾರಣಕ್ಕೆ 6 ವರ್ಷಗಳ ಸೇವೆ ಸಲ್ಲಿಸಿದ ನಂತರ ಅವರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸುವುದು ಸರಿಯಲ್ಲ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಹೇಳಿತು.
ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಶಿಕ್ಷಕರ ವಜಾ ಆದೇಶ ಮತ್ತು ಅಲಹಾಬಾದ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಎರಡೂ ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ಸೇವೆಗೆ ಮರು ನೇಮಕ ಮಾಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು. ಆದಾಗ್ಯೂ, ಶಿಕ್ಷಕರು ಹಿಂಬಾಕಿ ವೇತನಕ್ಕೆ ಅರ್ಹರಲ್ಲ, ಆದರೆ ಅವರ ಸೇವೆಯ ನಿರಂತರತೆ ಮತ್ತು ಇತರ ಸೌಲಭ್ಯಗಳನ್ನು (ಹಿರಿತನ ಇತ್ಯಾದಿ) ನೀಡಬೇಕೆಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಉಮಾ ಕಾಂತ್ ಮತ್ತು ಇನ್ನೊಬ್ಬರು vs. ಉತ್ತರ ಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರರು
ಸೈಟೇಶನ್: 2025 INSC 1273 (Civil Appeal arising out of SLP(C) No. 22164 of 2024)
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಬಿ.ಆರ್. ಗವಾಯಿ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೆ. ವಿನೋದ್ ಚಂದ್ರನ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಅಕ್ಟೋಬರ್ 31, 2025
ಪ್ರತಿದಿನದ ಕಾನೂನು ಸುದ್ದಿಗಳ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್ ಮೂಲಕ WhatsApp ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಸೇರಿ.
Join ಆಗಲು ಈ ಕೆಳಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ