ಖಾಸಗಿ ಕಂಪನಿಯೊಂದಿಗಿನ ಸೇವಾ ಒಪ್ಪಂದದ ವಿವಾದಗಳು ಸಂವಿಧಾನದ 226ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿರುವ ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ (ಧಾರವಾಡ ಪೀಠ), ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್ ಕಂಪನಿಯು ತಮ್ಮನ್ನು ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಉದ್ಯೋಗಿಯೊಬ್ಬರು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿದೆ. ಈ ವಿವಾದವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಕಾನೂನಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಇದರಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ ರಿಟ್ ಮೂಲಕ ಪರಿಹಾರ ಕೋರಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಂ. ನಾಗಪ್ರಸನ್ನ ಅವರಿದ್ದ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ನವೆಂಬರ್ 5, 2025 ರಂದು ನೀಡಿದ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕನಾಗಿ (L02T ದರ್ಜೆ) 2011ರಲ್ಲಿ ನೇಮಕಗೊಂಡಿದ್ದ ಅರ್ಜಿದಾರರಾದ ಶ್ರೀ ಯು. ಹನುಮಂತಯ್ಯ ಅವರನ್ನು ಕಂಪನಿಯು 24 ಜೂನ್ 2025 ರಂದು ಕೆಲಸದಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿತ್ತು. ಈ ವಜಾ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿ, ತಮ್ಮನ್ನು ಮರು ನೇಮಕ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಕಂಪನಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಬೇಕೆಂದು ಕೋರಿ ಅರ್ಜಿದಾರರು ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನಲ್ಲಿ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದ:
ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಕೀಲರು, ಕಂಪನಿಯ ಕ್ರಮವು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರವಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಸ್ವರೂಪವನ್ನು ಹೊಂದಿರುವುದರಿಂದ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸಂವಿಧಾನದ 226ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಬಹುದು ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.
ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಪರ ವಕೀಲರು, "ತಮ್ಮ ಕಂಪನಿಯು ಒಂದು ಖಾಸಗಿ ಘಟಕವಾಗಿದ್ದು, ಸಂವಿಧಾನದ 12ನೇ ವಿಧಿಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ 'ರಾಜ್ಯ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುವುದಿಲ್ಲ. ಉದ್ಯೋಗಿಯ ವಜಾವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಉದ್ಯೋಗದ ಒಪ್ಪಂದಕ್ಕೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದ ಖಾಸಗಿ ವಿವಾದವಾಗಿದ್ದು, ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯು ವಿಚಾರಣೆಗೆ ಯೋಗ್ಯವಲ್ಲ" ಎಂದು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು. ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಕಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಂತಹ ಪರ್ಯಾಯ ಪರಿಹಾರ ಮಾರ್ಗಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಗಮನಕ್ಕೆ ತಂದರು.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು:
ವಾದ-ವಿವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಹಲವು ತೀರ್ಪುಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ, ಖಾಸಗಿ ಸಂಸ್ಥೆಯೊಂದನ್ನು ಯಾವ ಸಂದರ್ಭಗಳಲ್ಲಿ 'ರಾಜ್ಯ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು ಎಂಬುದನ್ನು ವಿಶ್ಲೇಷಿಸಿತು. ಒಂದು ಸಂಸ್ಥೆಯ ಮೇಲೆ ಸರ್ಕಾರದ ಆಳವಾದ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಕವಾದ ನಿಯಂತ್ರಣ, ಹಣಕಾಸಿನ ನೆರವು ಅಥವಾ ಅದು ಸಾರ್ವಭೌಮ ಕಾರ್ಯಗಳನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿದ್ದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು 'ರಾಜ್ಯ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬಹುದು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
"ಪ್ರಸ್ತುತ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಕಂಪನಿಯು ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾರ್ಯವನ್ನು ನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತಿಲ್ಲ. ಉದ್ಯೋಗದಾತ ಮತ್ತು ಉದ್ಯೋಗಿ ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವು ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ಖಾಸಗಿ ಒಪ್ಪಂದವನ್ನು ಆಧರಿಸಿದೆ. ಹೀಗಾಗಿ, ಈ ವಿವಾದದಲ್ಲಿ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾನೂನಿನ ಅಂಶಗಳಿಲ್ಲದ ಕಾರಣ, ರಿಟ್ ಅಧಿಕಾರ ವ್ಯಾಪ್ತಿಯನ್ನು ಬಳಸಿ ಮಧ್ಯಪ್ರವೇಶಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠವು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅರ್ಜಿದಾರರ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು. ಆದರೆ, ಕಾನೂನಿನಲ್ಲಿ ಲಭ್ಯವಿರುವ ಇತರ ಪರಿಹಾರ ಮಾರ್ಗಗಳಾದ ಕಾರ್ಮಿಕ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಥವಾ ಸಿವಿಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಲು ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವನ್ನು ನೀಡಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಶ್ರೀ ಯು. ಹನುಮಂತಯ್ಯ ಮತ್ತು ಜೆಎಸ್‌ಡಬ್ಲ್ಯೂ ಸ್ಟೀಲ್ ಲಿಮಿಟೆಡ್
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಂಖ್ಯೆ 106657/2025
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಕರ್ನಾಟಕ ಉಚ್ಚ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಧಾರವಾಡ ಪೀಠ
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಎಂ. ನಾಗಪ್ರಸನ್ನ
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: 5 ನವೆಂಬರ್ 2025
ಪ್ರತಿದಿನದ ಕಾನೂನು ಸುದ್ದಿಗಳ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್ ಮೂಲಕ WhatsApp ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಸೇರಿ.
Join ಆಗಲು ಈ ಕೆಳಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ
ವಿಶೇಷ ಸೂಚನೆ:
ಈ ವರದಿಯು ಕೇವಲ ಕಾನೂನು ಸುದ್ದಿಯಲ್ಲ, ಇದು ನಮ್ಮ ವಿಶಿಷ್ಟ ವರದಿಗಾರಿಕೆಯ ಶೈಲಿ, ಸೃಜನಾತ್ಮಕ ನಿರೂಪಣೆ, ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧಿಕ ಪರಿಶ್ರಮದ ಫಲವಾಗಿದೆ. ನಮ್ಮ ಅನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಈ ವರದಿಯ ಪಠ್ಯ, ಶೈಲಿ ಅಥವಾ ಯಾವುದೇ ಭಾಗವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ವಿಡಿಯೋ ತಯಾರಿಸುವುದು, ತಮ್ಮ ಲಾಭದಾಯಕ ವೆಬ್‌ಸೈಟ್‌ಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಕಟಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಸೃಜನಶೀಲ ಹಕ್ಕುಗಳು ಮತ್ತು ಹಕ್ಕುಸ್ವಾಮ್ಯದ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ.
ಕೆಲವು ಕನ್ನಡದ ಯೂಟ್ಯೂಬ್ ಚಾನೆಲ್‌ಗಳು ನಮ್ಮ ಈ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನಕಲಿಸುತ್ತಿರುವುದು ಹಾಗೂ ಅದರಿಂದ ಲಾಭ ಗಳಿಸುತ್ತಿರುವುದು ನಮ್ಮ ಗಮನಕ್ಕೆ ಬಂದಿದೆ. ಇಂತಹ ಚಟುವಟಿಕೆಗಳನ್ನು ತಕ್ಷಣವೇ ನಿಲ್ಲಿಸಬೇಕು. ಇಲ್ಲದಿದ್ದಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧಿಕ ಆಸ್ತಿ ಕಳ್ಳತನದ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಕಠಿಣ ಕಾನೂನು ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಳ್ಳಬೇಕಾಗುತ್ತದೆ.