ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡದವರಿಗೆ ಮಂಜೂರಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಒಮ್ಮೆ ಪರಭಾರೆ ಮಾಡಿ, ನಂತರ ಕಾನೂನು ಹೋರಾಟದ ಮೂಲಕ ಮರಳಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಎರಡನೇ ಬಾರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಾಗಲೂ ಸರ್ಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಪಡೆಯುವುದು ಕಡ್ಡಾಯ ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ. ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ, ಜನರಲ್ ಪವರ್ ಆಫ್ ಅಟಾರ್ನಿ (ಜಿಪಿಎ) ಮೂಲಕ ನಡೆದ ಮಾರಾಟವನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಅಸಿಂಧುಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯು ಎರಡನೇ ಅಥವಾ ನಂತರದ ಪರಭಾರೆಗಳಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಬೆಂಗಳೂರು ಪೂರ್ವ ತಾಲ್ಲೂಕಿನ ಖಾಜಿ ಸೊನ್ನೇನಹಳ್ಳಿ ಗ್ರಾಮದ ಸೈ.ನಂ. 143ರಲ್ಲಿನ 3 ಎಕರೆ 26 ಗುಂಟೆ ಜಮೀನನ್ನು ಮೂಲತಃ ಕೆಂಚಮ್ಮ ಮತ್ತು ಅವರ ಮಗ ಮುನಿನಾರಾಯಣಪ್ಪ ಅವರು 1956ರಲ್ಲಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದರು. ನಂತರ, ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಆ ಮಾರಾಟವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದಿದ್ದರು. ತದನಂತರ, 2005ರಲ್ಲಿ, ಮುನಿನಾರಾಯಣಪ್ಪ ಅವರು ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿ ಕೋರಿದರು. ಸರ್ಕಾರವು, ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಬಿ.ಎಂ. ರಮೇಶ್ (ಪ್ರತಿವಾದಿ-3) ಎಂಬುವವರಿಗೆ ಮಾತ್ರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ಮುನಿನಾರಾಯಣಪ್ಪ ಅವರು ಬಿ.ಎಂ. ರಮೇಶ್‌ಗೆ ನೇರವಾಗಿ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವ ಬದಲು, ಅವರಿಂದ ಹಣ ಪಡೆದು ಅವರಿಗೆ ಜಿಪಿಎ ಮಾಡಿಕೊಟ್ಟಿದ್ದರು. ಈ ಜಿಪಿಎ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಬಿ.ಎಂ. ರಮೇಶ್, ಅರ್ಜಿದಾರರಾದ ದೊಡ್ಡಗಿರಿಯಪ್ಪಾಚಾರಿ ಅವರಿಗೆ 2006ರಲ್ಲಿ ಜಮೀನನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿದ್ದರು. ಈ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಮೂಲ ಮಂಜೂರಾತಿದಾರರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಾರಸುದಾರರಾದ ಎಂ. ಹರೀಶ (ಪ್ರತಿವಾದಿ-4) ಅವರು ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳು ಮಾರಾಟವನ್ನು ಅಸಿಂಧುಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ದೊಡ್ಡಗಿರಿಯಪ್ಪಾಚಾರಿ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದ್ದರು.
ವಾದ-ವಿವಾದಗಳು
ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಕೀಲರು, "ಸರ್ಕಾರದಿಂದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಪಡೆದೇ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, ಒಮ್ಮೆ ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮರಳಿ ಪಡೆದ ನಂತರ, ಅದನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಾಗ ಕಾಯ್ದೆಯ ನಿಬಂಧನೆಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಹೀಗಾಗಿ ಎರಡನೇ ಮಾರಾಟವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸುವಂತಿಲ್ಲ" ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ಅಲ್ಲದೆ, ಮಾರಾಟವಾದ 18 ವರ್ಷಗಳ ನಂತರ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿರುವುದು ವಿಳಂಬದ ದೋಷದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದರು.
ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ಪ್ರತಿವಾದಿ-4ರ ಪರ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರು, "ಸರ್ಕಾರವು ಮೂಲ ವಾರಸುದಾರರು ಪ್ರತಿವಾದಿ-3ಕ್ಕೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲು ಮಾತ್ರ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿತ್ತು. ಆದರೆ ಇಲ್ಲಿ ಜಿಪಿಎ ಮೂಲಕ ಮೂರನೇ ವ್ಯಕ್ತಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿದ್ದು, ಇದು ಅನುಮತಿಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ. ಮಾರಾಟದ ಹಣ ಮೂಲ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ತಲುಪಿಲ್ಲ. ಇಂತಹ ವಂಚನೆಯ ವ್ಯವಹಾರವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿದ್ದು ಸರಿಯಾಗಿದೆ. ಕಾರಣ ದೃಢೀಕರಣ ಪತ್ರದ ದಿನಾಂಕದಿಂದ ವಿಳಂಬವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು, ಹೀಗಾಗಿ ವಿಳಂಬವಾಗಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಪ್ರತಿವಾದ ಮಂಡಿಸಿದರು.
ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು
ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಆರ್. ದೇವದಾಸ್ ಅವರಿದ್ದ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ಎರಡೂ ಕಡೆಯ ವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿ, ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರು ಮತ್ತು ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿಗಳ ಆದೇಶವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿಯಿತು.
ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, "ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4(2)ರ ಪ್ರಕಾರ, 'ಯಾವುದೇ ವ್ಯಕ್ತಿ'ಯು ಸರ್ಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿಯಿಲ್ಲದೆ ಮಂಜೂರಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಪರಭಾರೆ ಮಾಡಬಾರದು ಅಥವಾ ಪಡೆಯಬಾರದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟವಾಗಿ ಹೇಳುತ್ತದೆ. ಇಲ್ಲಿ ಮೊದಲನೇ ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ಎರಡನೇ ಮಾರಾಟ ಎಂಬ ಯಾವುದೇ ಭೇದವಿಲ್ಲ. ಕಾಯ್ದೆಯು ದುರ್ಬಲ ವರ್ಗದವರನ್ನು ರಕ್ಷಿಸಲು ಇರುವ ಒಂದು ಕಲ್ಯಾಣ ಶಾಸನವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ಉದ್ದೇಶವನ್ನು ಸಂಕುಚಿತವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಲಾಗದು," ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
"ಸರ್ಕಾರವು ಯಾರು ಯಾರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಬೇಕು ಎಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಅನುಮತಿ ನೀಡಿದಾಗ, ಅದನ್ನು ಕಟ್ಟುನಿಟ್ಟಾಗಿ ಪಾಲಿಸಬೇಕು. ಅನುಮತಿಯನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಂಡು ಜಿಪಿಎ ಮೂಲಕ ಬೇರೆಯವರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದು ವಂಚನೆಯಾಗುತ್ತದೆ. ಇಂತಹ ವ್ಯವಹಾರಗಳು ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಮತ್ತು ಅಸಿಂಧು," ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠವು 'ಎ.ಕೆ. ಚಿಕ್ಕವೀರಪ್ಪ' ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿನ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠದ ತೀರ್ಪನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿತು.
ಈ ಮೂಲಕ, ಒಮ್ಮೆ ಮರುಮಂಜೂರಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮತ್ತೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವಾಗಲೂ ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ನಿಯಮಗಳು ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ಅನುಮತಿ ಕಡ್ಡಾಯ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿ, ಅರ್ಜಿದಾರರ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿತು.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಶ್ರೀ ದೊಡ್ಡಗಿರಿಯಪ್ಪಾಚಾರಿ vs. ಬೆಂಗಳೂರು ನಗರ ಜಿಲ್ಲೆಯ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಇತರರು
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಂಖ್ಯೆ 14207/2025
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಆರ್. ದೇವದಾಸ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: 26 ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 2025