ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನಲ್ಲಿ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಸೇವೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದ್ದ ಆದೇಶವನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ್ದು, ನೈಸರ್ಗಿಕ ನ್ಯಾಯದ ತತ್ವಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿ ಮತ್ತು ಕಾನೂನನ್ನು ತಪ್ಪಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಿ ಹೊರಡಿಸಿದ ಆದೇಶ ಕಾನೂನುಬಾಹಿರ ಎಂದು ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ. ವಜಾಗೊಳಿಸಲಾದ ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ಅವರ ಆರಂಭಿಕ ನೇಮಕಾತಿ ದಿನಾಂಕದಿಂದಲೇ ಪೂರ್ಣ ವೇತನ ಮತ್ತು ಹಿರಿತನದೊಂದಿಗೆ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ದೀಪಂಕರ್ ದತ್ತ ಮತ್ತು ಕೆ.ವಿ. ವಿಶ್ವನಾಥನ್ ಅವರಿದ್ದ ಪೀಠವು ಆದೇಶಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ರವಿ ಓರಾನ್, ಪ್ರೇಮಲಾಲ್ ಹೆಂಬ್ರೊಮ್ ಮತ್ತು ಸುರೇಂದ್ರ ಮುಂಡಾ ಎಂಬುವವರನ್ನು 2015ರಲ್ಲಿ ಜಾರ್ಖಂಡ್‌ನ ಧನ್‌ಬಾದ್‌ನಲ್ಲಿ ಮಧ್ಯಂತರ ತರಬೇತಿ ಪಡೆದ ಶಿಕ್ಷಕರಾಗಿ (1 ರಿಂದ 5 ನೇ ತರಗತಿ) ನೇಮಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, 2016ರಲ್ಲಿ ಅವರಿಗೆ ಶೋಕಾಸ್ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಿ, ಇಂಟರ್‌ಮೀಡಿಯೆಟ್ (12ನೇ ತರಗತಿ) ಪರೀಕ್ಷೆಯಲ್ಲಿ ಕನಿಷ್ಠ 45% ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದಿಲ್ಲ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು.
ಇದಕ್ಕೆ ಉತ್ತರಿಸಿದ ಶಿಕ್ಷಕರು, ತಾವು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಕ್ಕೆ ಸೇರಿದ್ದು, ನಿಯಮಗಳ ಪ್ರಕಾರ ತಮಗೆ 5% ಅಂಕಗಳ ರಿಯಾಯಿತಿ ಇದೆ, ಹಾಗಾಗಿ 40% ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪಡೆದರೆ ಸಾಕು ಮತ್ತು ತಾವು ಆ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ಪೂರೈಸಿದ್ದೇವೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಇಲಾಖೆಯು ಅವರ ವೃತ್ತಿಪರ ವಿಷಯದಲ್ಲಿ (vocational subject) ಪಡೆದಿದ್ದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಕೈಬಿಟ್ಟು, ಅವರು 40% ಕ್ಕಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಅಂಕ ಗಳಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಅವರನ್ನು ಸೇವೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಳಿಸಿತ್ತು.
ಈ ವಜಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠ ರದ್ದುಪಡಿಸಿತ್ತು. ಆದರೆ, ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರವು ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠವು ಮಾನ್ಯ ಮಾಡಿ, ವಜಾ ಆದೇಶವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಶಿಕ್ಷಕರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ರಾಜ್ಯ ಸರ್ಕಾರದ ಪರ ವಕೀಲರು, ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಪ್ರಾಥಮಿಕ ಶಾಲಾ ಶಿಕ್ಷಕರ ನೇಮಕಾತಿ ನಿಯಮಗಳು-2012ರ ನಿಯಮ 21ರ ಪ್ರಕಾರ, ಶೈಕ್ಷಣಿಕ ಮೆರಿಟ್ ಪಾಯಿಂಟ್ ಲೆಕ್ಕಾಚಾರ ಮಾಡುವಾಗ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ವಿಷಯದ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವಂತಿಲ್ಲ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.
ಆದರೆ, ಈ ವಾದವನ್ನು ತಿರಸ್ಕರಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ನಿಯಮ 21 ಮೆರಿಟ್ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸಿದ್ಧಪಡಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗೆ ಮಾತ್ರ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. "ಶಿಕ್ಷಕರ ಅರ್ಹತಾ ಪರೀಕ್ಷೆಗೆ (TET) ಹಾಜರಾಗಲು ಬೇಕಾದ ಕನಿಷ್ಠ ಅರ್ಹತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವುದು ನಿಯಮ 4ರ ಅಡಿಯಲ್ಲೇ ಆಗಬೇಕು ಮತ್ತು ಈ ನಿಯಮದಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಿಪರ ವಿಷಯದ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಹೊರಗಿಡುವ ಬಗ್ಗೆ ಯಾವುದೇ ಉಲ್ಲೇಖವಿಲ್ಲ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಹೇಳಿದೆ. ಅಂಕಪಟ್ಟಿಯಲ್ಲಿಯೇ ವೃತ್ತಿಪರ ವಿಷಯದ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಒಟ್ಟು ಅಂಕಗಳಿಗೆ ಸೇರಿಸಿ ಫಲಿತಾಂಶ ಸುಧಾರಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿರುವುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿತು.
ಇದಲ್ಲದೆ, ನೈಸರ್ಗಿಕ ನ್ಯಾಯದ ತತ್ವಗಳ ಸಂಪೂರ್ಣ ಉಲ್ಲಂಘನೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ತೀಕ್ಷ್ಣವಾಗಿ ಹೇಳಿದೆ. "ಶೋಕಾಸ್ ನೋಟಿಸ್‌ನಲ್ಲಿ 45% ಅಂಕಗಳಿಲ್ಲ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, ಶಿಕ್ಷಕರನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಲು ನೀಡಿದ ಕಾರಣ, ವೃತ್ತಿಪರ ವಿಷಯದ ಅಂಕಗಳನ್ನು ಹೊರತುಪಡಿಸಿ 40% ಅಂಕಗಳಿಲ್ಲ ಎಂಬುದಾಗಿತ್ತು. ಈ ಹೊಸ ಆರೋಪದ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ನೀಡಲು ಶಿಕ್ಷಕರಿಗೆ ಅವಕಾಶವನ್ನೇ ನೀಡಿಲ್ಲ. ಇದು ನ್ಯಾಯಸಮ್ಮತವಲ್ಲ" ಎಂದು ಪೀಠ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ವಿಭಾಗೀಯ ಪೀಠದ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿತು.
ರವಿ ಓರಾನ್ ಮತ್ತು ಪ್ರೇಮಲಾಲ್ ಹೆಂಬ್ರೊಮ್ ಅವರನ್ನು 2015ರ ಡಿಸೆಂಬರ್‌ನಲ್ಲಿನ ಆರಂಭಿಕ ನೇಮಕಾತಿಯಿಂದಲೇ ಸೇವೆಯಲ್ಲಿ ಮುಂದುವರಿದಿದ್ದಾರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕು. ಅವರಿಗೆ ಪೂರ್ಣ ವೇತನದ ಬಾಕಿ ಮತ್ತು ಸೇವಾ ಹಿರಿತನವನ್ನು ನೀಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು.
ಪ್ರಕರಣದ ವಿಚಾರಣೆ ವೇಳೆ ನಿಧನರಾದ ಮತ್ತೊಬ್ಬ ಅರ್ಜಿದಾರ ಸುರೇಂದ್ರ ಮುಂಡಾ ಅವರ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ, ಅವರ ಸೇವೆಯಿಂದ ವಜಾಗೊಂಡ ದಿನದಿಂದ ಮರಣದ ದಿನಾಂಕದವರೆಗಿನ ಪೂರ್ಣ ವೇತನವನ್ನು ನೀಡಬೇಕು. ಅಲ್ಲದೆ, ಅವರನ್ನು ಸೇವೆಯಲ್ಲಿರುವಾಗಲೇ ಮೃತಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಅನುಕಂಪದ ನೇಮಕಾತಿ ಯೋಜನೆಯಡಿ ಅವರ ವಾರಸುದಾರರು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಲು ಅವಕಾಶ ಕಲ್ಪಿಸಬೇಕು ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ರವಿ ಓರಾನ್ ಮತ್ತು ಜಾರ್ಖಂಡ್ ರಾಜ್ಯ ಹಾಗೂ ಇತರರು
ಪ್ರಕರಣದ ಸೈಟೇಶನ್: 2025 INSC 1212 (ಸಿವಿಲ್ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಂಖ್ಯೆ. 11748 / 2025)
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ದೀಪಂಕರ್ ದತ್ತ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಕೆ.ವಿ. ವಿಶ್ವನಾಥನ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಅಕ್ಟೋಬರ್ 09, 2025