ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿ ಸುಳ್ಳು ಭರವಸೆ ನೀಡಿ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಎಸಗಲಾಗಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ಎಫ್ಐಆರ್ ಮತ್ತು ದೋಷಾರೋಪಣಾ ಪಟ್ಟಿಯನ್ನು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಇತ್ತೀಚೆಗೆ ರದ್ದುಪಡಿಸಿದೆ. ಆರೋಪಿಯು ದೂರುದಾರರ ವಿರುದ್ಧ ಶಿಸ್ತುಕ್ರಮಕ್ಕೆ ಮುಂದಾದ ನಂತರವೇ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಾಗಿರುವುದು, ಇದು ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ದುರುದ್ದೇಶದಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ಸಂಜಯ್ ಕರೋಲ್ ಮತ್ತು ನೊಂಗ್ಮೈಕಾಪಮ್ ಕೋಟೀಶ್ವರ್ ಸಿಂಗ್ ಅವರಿದ್ದ ಪೀಠ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದೆ.
ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶದ ನಿವಾಸಿ ಸುರೇಂದ್ರ ಖಾವ್ಸೆ ಎನ್ನುವವರು ತಮ್ಮ ವಿರುದ್ಧ ದಾಖಲಾಗಿದ್ದ ಅತ್ಯಾಚಾರ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಕೋರಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದ ಅರ್ಜಿಯ ವಿಚಾರಣೆಯನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ನಡೆಸಿತು. ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಪ್ರಕರಣವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಅವರು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಅರ್ಜಿದಾರ ಮತ್ತು ದೂರುದಾರ ಮಹಿಳೆ ಒಂದೇ ಪುರಸಭೆಯಲ್ಲಿ ಸಹೋದ್ಯೋಗಿಗಳಾಗಿದ್ದರು. ಅರ್ಜಿದಾರ ಸಹಾಯಕ ಕಂದಾಯ ನಿರೀಕ್ಷಕರಾಗಿದ್ದರೆ, ದೂರುದಾರರು ಕಂಪ್ಯೂಟರ್ ಆಪರೇಟರ್ ಆಗಿದ್ದರು. ಇಬ್ಬರ ನಡುವಿನ ಸ್ನೇಹ ಶಾರೀರಿಕ ಸಂಬಂಧಕ್ಕೆ ತಿರುಗಿತ್ತು. ಈ ಮೊದಲೇ ವಿವಾಹಿತರಾಗಿದ್ದ ದೂರುದಾರರಿಗೆ ಒಂದು ಮಗುವೂ ಇತ್ತು. ನಂತರದಲ್ಲಿ ಇವರ ಸಂಬಂಧ ಹಳಸಿತು.
ಮದುವೆಯಾಗುವುದಾಗಿ ನಂಬಿಸಿ ತನ್ನೊಂದಿಗೆ ಹಲವು ಬಾರಿ ದೈಹಿಕ ಸಂಬಂಧ ಬೆಳೆಸಿದ ಆರೋಪಿ, ನಂತರ ಮದುವೆಯಾಗಲು ನಿರಾಕರಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಮಹಿಳೆ ಆರೋಪಿಸಿ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರು. ಆದರೆ, ಈ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಾಗುವುದಕ್ಕೂ ಮುನ್ನವೇ, ಆರೋಪಿಯು ಆ ಮಹಿಳೆಯ ವಿರುದ್ಧ ಕಿರುಕುಳದ ದೂರುಗಳನ್ನು ನೀಡಿದ್ದರು. ಮಹಿಳೆಯು ತನಗೆ ಆತ್ಮಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವುದಾಗಿ ಬೆದರಿಕೆ ಹಾಕುತ್ತಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿ ಪೊಲೀಸ್ ಠಾಣೆಯಲ್ಲಿ ಮತ್ತು ಕೆಲಸ ಮಾಡುವ ಕಚೇರಿಯ ಮೇಲಧಿಕಾರಿಗಳಿಗೆ ದೂರು ನೀಡಿದ್ದರು.
ಈ ದೂರಿನ ಅನ್ವಯ, ಪುರಸಭೆಯು ದೂರುದಾರ ಮಹಿಳೆಗೆ ಶೋಕಾಸ್ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿ ಮಾಡಿ, 24 ಗಂಟೆಯೊಳಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟನೆ ನೀಡುವಂತೆ, ಇಲ್ಲದಿದ್ದರೆ ಕೆಲಸದಿಂದ ತೆಗೆದುಹಾಕುವುದಾಗಿ ಎಚ್ಚರಿಸಿತ್ತು. ಈ ನೋಟಿಸ್ ಜಾರಿಯಾದ ಕೆಲವೇ ದಿನಗಳಲ್ಲಿ, ಅಂದರೆ ಘಟನೆ ನಡೆದಿದೆ ಎನ್ನಲಾದ ನಾಲ್ಕು ತಿಂಗಳ ನಂತರ, ಮಹಿಳೆಯು ಆರೋಪಿಯ ವಿರುದ್ಧ ಅತ್ಯಾಚಾರದ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ವಿವಾದ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ತೀರ್ಪು
ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಕೀಲರು, ದೂರುದಾರರು ಸೇಡಿನ ಮನೋಭಾವದಿಂದ ಮತ್ತು ತನ್ನ ಮೇಲಿನ ಶಿಸ್ತುಕ್ರಮದಿಂದ ಪಾರಾಗಲು ಸುಳ್ಳು ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು. ತಾನು ದೂರು ನೀಡಿದ ನಂತರವೇ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಾಗಿದೆ, ಇದು ದುರುದ್ದೇಶವನ್ನು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸುತ್ತದೆ ಎಂದರು.
ಈ ವಾದವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ‘ಭಜನ್ ಲಾಲ್ ಪ್ರಕರಣ’ದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದಂತೆ, ವೈಯಕ್ತಿಕ ದ್ವೇಷ ಅಥವಾ ಸೇಡು ತೀರಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ದುರುದ್ದೇಶದಿಂದ ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೊಕದ್ದಮೆ ಹೂಡಿದ್ದರೆ, ಅದನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬಹುದು ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು. ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಕೇವಲ ಎಫ್‌ಐಆರ್‌ನಲ್ಲಿರುವ ಆರೋಪಗಳನ್ನು ಮಾತ್ರವಲ್ಲದೆ, ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಾಗಲು ಕಾರಣವಾದ ಒಟ್ಟಾರೆ ಸನ್ನಿವೇಶಗಳನ್ನು ಮತ್ತು ತನಿಖಾ ದಾಖಲೆಗಳನ್ನು ಪರಿಶೀಲಿಸಬೇಕು ಎಂದು ‘ಮೋಹ್ಡ್. ವಾಜಿದ್ ಪ್ರಕರಣ’ವನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿ ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಹೇಳಿತು.
ದೂರುದಾರರು ತನಗೆ ಅನ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿದ ತಕ್ಷಣ ಕ್ರಮ ಕೈಗೊಂಡಿಲ್ಲ. ಬದಲಾಗಿ, ತಮ್ಮ ಉದ್ಯೋಗಕ್ಕೆ ಕುತ್ತು ಬಂದಾಗ, ಸೇಡಿನ ಕ್ರಮವಾಗಿ ಎಫ್ಐಆರ್ ದಾಖಲಿಸಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ಕಾನೂನು ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಸ್ಪಷ್ಟ ದುರ್ಬಳಕೆಯಾಗಿದೆ ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟ ನ್ಯಾಯಾಲಯ, ಆರೋಪಿ ವಿರುದ್ಧದ ಎಫ್ಐಆರ್, ದೋಷಾರೋಪಣಾ ಪಟ್ಟಿ ಮತ್ತು ಸಂಬಂಧಿತ ಎಲ್ಲಾ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಗಳನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ ಆದೇಶಿಸಿತು .
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಸುರೇಂದ್ರ ಖಾವ್ಸೆ ವಿರುದ್ಧ ಮಧ್ಯಪ್ರದೇಶ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರರು
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ ಅಥವಾ ಸೈಟೇಶನ್: ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಮೇಲ್ಮನವಿ (ವಿಶೇಷ ರಜೆ ಅರ್ಜಿ (ಕ್ರಿ.) ಸಂಖ್ಯೆ 3361/2025), 2025 INSC 1143
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಭಾರತದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಸಂಜಯ್ ಕರೋಲ್ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ನೊಂಗ್ಮೈಕಾಪಮ್ ಕೋಟೀಶ್ವರ್ ಸಿಂಗ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಸೆಪ್ಟೆಂಬರ್ 22, 2025
ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ ಪೂರ್ವನಿದರ್ಶನಗಳು:
1. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಹರಿಯಾಣ ವಿ. ಭಜನ್ ಲಾಲ್ (1992 Supp (1) 335)
2. ಎಂ. ಶ್ರೀಕಾಂತ್ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ತೆಲಂಗಾಣ (2019 10 SCC 373)
3. ಬಾಲಾಜಿ ಟ್ರೇಡರ್ಸ್ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಯು.ಪಿ. (2025 SCC OnLine SC 1314)
4. ಮೊಹ್ಮದ್. ವಾಜಿದ್ ವಿ. ಸ್ಟೇಟ್ ಆಫ್ ಯು.ಪಿ. (2023 20 SCC 219)
ಕಾನೂನುಗಳು:
1. ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕ ಸುರಕ್ಷಾ ಸಂಹಿತೆ, 2023ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 528 (ಕ್ರಿಮಿನಲ್ ಪ್ರೊಸೀಜರ್ ಕೋಡ್, 1973ರ ಸೆಕ್ಷನ್ 482ಕ್ಕೆ ಸಮಾನ)