ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡದವರಿಗೆ ಮಂಜೂರಾದ ಭೂಮಿಯನ್ನು, ಕರ್ನಾಟಕ ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಜಾತಿ ಮತ್ತು ಪರಿಶಿಷ್ಟ ಪಂಗಡಗಳ (ಕೆಲವು ಭೂಮಿಗಳ ವರ್ಗಾವಣೆ ನಿಷೇಧ) ಕಾಯ್ದೆ (ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆ), 1978 ಜಾರಿಗೆ ಬಂದ ನಂತರ ಮಾರಾಟ ಮಾಡುವುದಾದರೆ, ಸರ್ಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿಯನ್ನು ಪಡೆಯುವುದು ಕಡ್ಡಾಯವಾಗಿದೆ. ಅಂತಹ ಅನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡಿದ ಯಾವುದೇ ಮಾರಾಟ ಅಥವಾ ವರ್ಗಾವಣೆ ಅಸಿಂಧುವಾಗುತ್ತದೆ ಎಂದು ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮಹತ್ವದ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ.
ಈ ಮಹತ್ವದ ಆದೇಶವನ್ನು ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಆರ್. ದೇವದಾಸ್ ಅವರಿದ್ದ ಏಕಸದಸ್ಯ ಪೀಠವು ನೀಡಿದ್ದು, ದೇವನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕಿನ 4 ಎಕರೆ ಮಂಜೂರು ಭೂಮಿಗೆ ಸಂಬಂಧಿಸಿದಂತೆ ಉಪ ಆಯುಕ್ತರು (ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ) ಹೊರಡಿಸಿದ್ದ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದೆ. ಮೂಲ ಮಂಜೂರುದಾರರ ಕಾನೂನುಬದ್ಧ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸುವಂತೆ ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರು ನೀಡಿದ್ದ ಆದೇಶವನ್ನು ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ, ಅರ್ಜಿದಾರರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ವೀರಮ್ಮ ಅವರ ತಾಯಿ ಶ್ರೀಮತಿ ನಾಗಮ್ಮ ಅವರಿಗೆ 1947ರಲ್ಲಿ ದೇವನಹಳ್ಳಿ ತಾಲೂಕಿನ ತಿಂಡ್ಲು ಗ್ರಾಮದಲ್ಲಿ 4 ಎಕರೆ ಭೂಮಿಯನ್ನು 'ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದ ಮುಂಗಡ ಬೆಲೆಗೆ' (reduced upset price) ಮಂಜೂರು ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು. ಆದರೆ, 2006ರಲ್ಲಿ, ಪವರ್ ಆಫ್ ಅಟಾರ್ನಿ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಈ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಬೇರೊಬ್ಬರಿಗೆ ಮಾರಾಟ ಮಾಡಲಾಗಿತ್ತು.
ಈ ಮಾರಾಟವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ, ಮೂಲ ಮಂಜೂರುದಾರರ ವಾರಸುದಾರರಾದ ಶ್ರೀಮತಿ ವೀರಮ್ಮ ಅವರು ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರ (AC) ಮುಂದೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರು, 1978ರ ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆ ಜಾರಿಯಾದ ನಂತರ ಈ ಮಾರಾಟ ನಡೆದಿದ್ದು, ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4(2)ರ ಪ್ರಕಾರ ಸರ್ಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಪಡೆದಿಲ್ಲವಾದ್ದರಿಂದ, ಮಾರಾಟವು ಅಸಿಂಧು ಎಂದು ತೀರ್ಪು ನೀಡಿ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮೂಲ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ಮರುಸ್ಥಾಪಿಸಲು ಆದೇಶಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದಗಳು:
ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಭೂಮಿ ಖರೀದಿದಾರರು ಉಪ ಆಯುಕ್ತರ (DC) ಮುಂದೆ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು. ಉಪ ಆಯುಕ್ತರು, "ಭೂಮಿಯನ್ನು ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆಯೇ ಹೊರತು ಉಚಿತವಾಗಿ ನೀಡಿಲ್ಲ, ಹಾಗಾಗಿ ಇದು ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ವ್ಯಾಪ್ತಿಗೆ ಬರುವುದಿಲ್ಲ" ಮತ್ತು "ಅರ್ಜಿದಾರರೇ ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮಾರಾಟ ಮಾಡಿಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುವುದರಿಂದ, ಅವರು ಸಿವಿಲ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಪರಿಹಾರ ಪಡೆಯಬೇಕು" ಎಂದು ಹೇಳಿ ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ್ದರು. ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಶ್ರೀಮತಿ ವೀರಮ್ಮ ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಮೆಟ್ಟಿಲೇರಿದ್ದರು.
ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರ ವಾದ ಮಂಡಿಸಿದ ಹಿರಿಯ ವಕೀಲೆ ಶ್ರೀಮತಿ ಸುಶೀಲಾ, "ಭೂಮಿಯನ್ನು ಯಾವ ಬೆಲೆಗೆ ನೀಡಲಾಗಿದೆ ಎನ್ನುವುದಕ್ಕಿಂತ, ಮಂಜೂರಾತಿ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಭಾರೆ ಮಾಡಬಾರದು ಎಂಬ ಷರತ್ತು ವಿಧಿಸಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಮುಖ್ಯ. 'ಗುಂಟಯ್ಯ ವರ್ಸಸ್ ಹಂಬಮ್ಮ' ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಈ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದೆ" ಎಂದು ವಾದಿಸಿದರು.
ಹೈಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು:
ವಾದಗಳನ್ನು ಆಲಿಸಿದ ನ್ಯಾಯಪೀಠವು, ಉಪ ಆಯುಕ್ತರ ತೀರ್ಮಾನವನ್ನು ತಳ್ಳಿಹಾಕಿತು. "ಮಂಜೂರಾತಿ ಪತ್ರದಲ್ಲಿ ಪರಭಾರೆ ನಿಷೇಧದ ಷರತ್ತುಗಳಿದ್ದರೆ, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಉಚಿತವಾಗಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆಯೇ ಅಥವಾ ರಿಯಾಯಿತಿ ದರದಲ್ಲಿ ನೀಡಲಾಗಿದೆಯೇ ಎಂಬುದು ಮುಖ್ಯವಲ್ಲ. ಆ ಷರತ್ತುಗಳು ಎಲ್ಲರಿಗೂ ಅನ್ವಯಿಸುತ್ತವೆ. ನಂತರದ ಖರೀದಿದಾರರು ಆ ಷರತ್ತುಗಳನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ 'ಗುಂಟಯ್ಯ' ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿರುವುದನ್ನು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿತು.
"ಪಿಟಿಸಿಎಲ್ ಕಾಯ್ದೆಯ ಸೆಕ್ಷನ್ 4(2)ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ ಸರ್ಕಾರದ ಪೂರ್ವಾನುಮತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಮಾಡಿದ ಯಾವುದೇ ವರ್ಗಾವಣೆ ಶೂನ್ಯ ಮತ್ತು ಅಸಿಂಧುವಾಗುತ್ತದೆ. ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅಂತಹ ಯಾವುದೇ ಅನುಮತಿ ಪಡೆದಿಲ್ಲ. ಅಲ್ಲದೆ, ವಂಚನೆಯಿಂದ ವರ್ಗಾವಣೆ ನಡೆದಿದ್ದರೂ ಸಹ, ಆಸಕ್ತ ವ್ಯಕ್ತಿಗಳು ಅಥವಾ ಸ್ವಯಂಪ್ರೇರಿತವಾಗಿ ಪ್ರಕರಣ ದಾಖಲಿಸಿಕೊಂಡು ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸುವ ಅಧಿಕಾರ ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರಿಗೆ ಇದೆ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.
ಈ ಹಿನ್ನೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ಉಪ ಆಯುಕ್ತರ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿದ ಹೈಕೋರ್ಟ್, ಸಹಾಯಕ ಆಯುಕ್ತರ ಆದೇಶವನ್ನು ಎತ್ತಿಹಿಡಿದು, ಭೂಮಿಯನ್ನು ಮೂಲ ಮಂಜೂರುದಾರರ ವಾರಸುದಾರರಿಗೆ ಹಿಂದಿರುಗಿಸುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಶ್ರೀಮತಿ ವೀರಮ್ಮ ಅಲಿಯಾಸ್ ಚಿಕ್ಕವೀರಮ್ಮ ವರ್ಸಸ್ ಕರ್ನಾಟಕ ಸರ್ಕಾರ ಮತ್ತು ಇತರರು
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಂಖ್ಯೆ 15226/2023 (SC-ST)
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಕರ್ನಾಟಕ ಹೈಕೋರ್ಟ್
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ ಆರ್. ದೇವದಾಸ್
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: ಅಕ್ಟೋಬರ್ 25, 2025
ಪ್ರತಿದಿನದ ಕಾನೂನು ಸುದ್ದಿಗಳ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್ ಮೂಲಕ WhatsApp ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಸೇರಿ.
Join ಆಗಲು ಈ ಕೆಳಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ