ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರ ನಿರ್ವಹಣೆ ಮತ್ತು ಕಲ್ಯಾಣ ಕಾಯ್ದೆ, 2007ರ ಅಡಿಯಲ್ಲಿ, ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ದಿನಾಂಕದಂದು ಪ್ರತಿವಾದಿಯು (ಮಗ) ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕನಾಗಿರದಿದ್ದರೆ, ಆತನನ್ನು ಪೋಷಕರ ಆಸ್ತಿಯಿಂದ ಹೊರಹಾಕಲು ನಿರ್ವಹಣಾ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಸಂಪೂರ್ಣ ಅಧಿಕಾರವಿದೆ ಎಂದು ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ. ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿಗಳಾದ ವಿಕ್ರಮ್ ನಾಥ್ ಮತ್ತು ಸಂದೀಪ್ ಮೆಹ್ತಾ ಅವರಿದ್ದ ಪೀಠವು, ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿ, ವೃದ್ಧ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಸೇರಿದ ಮನೆಯನ್ನು ತೆರವು ಮಾಡುವಂತೆ ಮಗನಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶನ ನೀಡಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ
ಮುಂಬೈನಲ್ಲಿ ಎರಡು ಪ್ರತ್ಯೇಕ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುವ 80 ವರ್ಷದ ಕಮಲಕಾಂತ್ ಮಿಶ್ರಾ ಎಂಬ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರು ಈ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಅರ್ಜಿದಾರರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಹಿರಿಯ ಮಗ ಈ ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ವಶಕ್ಕೆ ಪಡೆದು, ವೃದ್ಧ ಪೋಷಕರಿಗೆ ಅಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಅವಕಾಶ ನೀಡಿರಲಿಲ್ಲ. ಇದರಿಂದಾಗಿ, ಮಿಶ್ರಾ ಮತ್ತು ಅವರ ಪತ್ನಿ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರ ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ನಿರ್ವಹಣಾ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿ, ಜೀವನಾಂಶ ಹಾಗೂ ಆಸ್ತಿಯಿಂದ ಮಗನನ್ನು ಹೊರಹಾಕುವಂತೆ ಕೋರಿದ್ದರು.
ಜುಲೈ 12, 2023 ರಂದು ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾಗ, ಮಗನ ವಯಸ್ಸು 59 ವರ್ಷವಾಗಿತ್ತು. ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು, ಅರ್ಜಿದಾರರ ಪರವಾಗಿ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿ, ಆಸ್ತಿಗಳನ್ನು ತೆರವುಗೊಳಿಸುವಂತೆ ಮತ್ತು ತಿಂಗಳಿಗೆ ₹3,000 ಜೀವನಾಂಶ ನೀಡುವಂತೆ ಆದೇಶಿಸಿತು. ಇದನ್ನು ಮೇಲ್ಮನವಿ ಪ್ರಾಧಿಕಾರವೂ ಎತ್ತಿಹಿಡಿದಿತ್ತು.
ಆದರೆ, ಮಗನು ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಬಾಂಬೆ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ಗೆ ರಿಟ್ ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದನು. ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಹೈಕೋರ್ಟ್, "ಮಗನು ಕೂಡ ಈಗ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕನಾಗಿರುವುದರಿಂದ (60 ವರ್ಷ ದಾಟಿದ್ದರಿಂದ), ಆತನ ವಿರುದ್ಧ ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯು ತೆರವು ಆದೇಶ ಹೊರಡಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ" ಎಂದು ಹೇಳಿ, ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಪಡಿಸಿತ್ತು.
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಹೈಕೋರ್ಟ್ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಸಲ್ಲಿಸಲಾದ ಮೇಲ್ಮನವಿಯ ವಿಚಾರಣೆ ನಡೆಸಿದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್, ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ತೀರ್ಪು "ಸಂಪೂರ್ಣವಾಗಿ ತಪ್ಪಾಗಿದೆ" ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿತು.
"ಪ್ರತಿವಾದಿಯ ವಯಸ್ಸನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು, ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಗೆ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ಸಲ್ಲಿಸಿದ ದಿನಾಂಕವನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಬೇಕೇ ಹೊರತು, ನಂತರದ ದಿನಾಂಕವನ್ನಲ್ಲ. ಅರ್ಜಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದಾಗ ಮಗನ ವಯಸ್ಸು 59 ಆಗಿತ್ತು, ಆತ ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರ ವ್ಯಾಖ್ಯೆಯಡಿ ಬಂದಿರಲಿಲ್ಲ," ಎಂದು ನ್ಯಾಯಪೀಠ ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿತು.
"ಹಿರಿಯ ನಾಗರಿಕರ ಕಾಯ್ದೆಯು ಒಂದು ಕಲ್ಯಾಣ ಶಾಸನವಾಗಿದ್ದು, ಅದರ ನಿಬಂಧನೆಗಳನ್ನು ಉದಾರವಾಗಿ ಅರ್ಥೈಸಬೇಕು. ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಸಬಲನಾಗಿದ್ದರೂ, ಮಗನು ತನ್ನ ಪೋಷಕರನ್ನು ಅವರ ಸ್ವಂತ ಮನೆಯಲ್ಲಿ ವಾಸಿಸಲು ಬಿಡದೆ, ಕಾಯ್ದೆಯಡಿ ತನ್ನ ಜವಾಬ್ದಾರಿಯನ್ನು ಉಲ್ಲಂಘಿಸಿದ್ದಾನೆ. ಇದು ಕಾಯ್ದೆಯ ಮೂಲ ಉದ್ದೇಶವನ್ನೇ ವಿಫಲಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ," ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿತು.
ಅಂತಿಮವಾಗಿ, ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ಹೈಕೋರ್ಟ್‌ನ ಆದೇಶವನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಿ, ನ್ಯಾಯಮಂಡಳಿಯ ತೆರವು ಆದೇಶವನ್ನು ಪುನಃಸ್ಥಾಪಿಸಿತು. ಆಸ್ತಿಯನ್ನು ನವೆಂಬರ್ 30, 2025ರೊಳಗೆ ಖಾಲಿ ಮಾಡುವುದಾಗಿ ಎರಡು ವಾರಗಳಲ್ಲಿ ಮುಚ್ಚಳಿಕೆ ಪತ್ರ ಸಲ್ಲಿಸುವಂತೆ ಮಗನಿಗೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಸೂಚಿಸಿದೆ. ತಪ್ಪಿದಲ್ಲಿ, ತಕ್ಷಣವೇ ತೆರವು ಆದೇಶವನ್ನು ಜಾರಿಗೊಳಿಸಲು ಅರ್ಜಿದಾರರಿಗೆ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯವಿದೆ ಎಂದು ತಿಳಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಕಮಲಕಾಂತ್ ಮಿಶ್ರಾ ಮತ್ತು ಇತರರು ವಿರುದ್ಧ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಜಿಲ್ಲಾಧಿಕಾರಿ ಮತ್ತು ಇತರರು
ಕೇಸ್ ನಂಬರ್: ಎಸ್‌ಎಲ್‌ಪಿ (ಸಿವಿಲ್) ಡೈರಿ ನಂ. 42786/2025)