ಅಯೋಧ್ಯೆ ಪ್ರಕರಣದ ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್ ತೀರ್ಪು 'ವಂಚನೆ'ಯಿಂದ ಕೂಡಿದೆ ಎಂದು ಆರೋಪಿಸಿ ದಾವೆ ಹೂಡಿದ್ದ ವಕೀಲ ಮೆಹಮೂದ್ ಪ್ರಾಚಾ ಅವರ ಮೇಲ್ಮನವಿಯನ್ನು ದೆಹಲಿಯ ಪಟಿಯಾಲ ಹೌಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಜಾಗೊಳಿಸಿದೆ. ಅಲ್ಲದೆ, "ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ಮತ್ತು ದುರುದ್ದೇಶಪೂರಿತ" ದಾವೆ ಹೂಡಿದ್ದಕ್ಕಾಗಿ ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ₹1 ಲಕ್ಷ ದಂಡವನ್ನು ₹6 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿ ಮಹತ್ವದ ಆದೇಶ ನೀಡಿದೆ.
ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ ಧರ್ಮೇಂದರ್ ರಾಣಾ ಅವರು ಈ ತೀರ್ಪು ನೀಡಿದ್ದು, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯನ್ನು ದುರುಪಯೋಗಪಡಿಸಿಕೊಳ್ಳುವ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ಅಮೂಲ್ಯ ಸಮಯವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುವ ಪ್ರಯತ್ನಗಳನ್ನು ಕಠಿಣವಾಗಿ ಎದುರಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟಿದ್ದಾರೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹಿನ್ನೆಲೆ:
ಸುಪ್ರೀಂ ಕೋರ್ಟ್‌ನ ಮಾಜಿ ಮುಖ್ಯ ನ್ಯಾಯಮೂರ್ತಿ (ಸಿಜೆಐ) ಡಿ.ವೈ. ಚಂದ್ರಚೂಡ್ ಅವರು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಕಾರ್ಯಕ್ರಮವೊಂದರಲ್ಲಿ ಮಾತನಾಡುತ್ತಾ, "ಅಯೋಧ್ಯೆ ತೀರ್ಪಿನ ಪರಿಹಾರವನ್ನು ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀರಾಮನೇ ತೋರಿಸಿದ" ಎಂದು ಹೇಳಿದ್ದಾರೆ ಎಂದು ವಕೀಲ ಮೆಹಮೂದ್ ಪ್ರಾಚಾ ಆರೋಪಿಸಿದ್ದರು. ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಮೇಲೆ ಬಾಹ್ಯ ಹಸ್ತಕ್ಷೇಪಕ್ಕೆ ಸಮಾನವಾಗಿದ್ದು, ವಂಚನೆಯಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, 2019ರ ನವೆಂಬರ್ 9ರ ಅಯೋಧ್ಯೆ ತೀರ್ಪನ್ನು ರದ್ದುಗೊಳಿಸಬೇಕು ಎಂದು ಕೋರಿ ಪ್ರಾಚಾ ಅವರು ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ದಾವೆ ಹೂಡಿದ್ದರು.
ಆದರೆ, ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಾಚಾ ಅವರ ಅರ್ಜಿಯನ್ನು ವಜಾಗೊಳಿಸಿ, ₹1 ಲಕ್ಷ ದಂಡ ವಿಧಿಸಿತ್ತು. ಈ ಆದೇಶವನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಿ ಪ್ರಾಚಾ ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯದಲ್ಲಿ ಮೇಲ್ಮನವಿ ಸಲ್ಲಿಸಿದ್ದರು.
ವಾದ-ಪ್ರತಿವಾದ ಮತ್ತು ನ್ಯಾಯಾಲಯದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ
ಪ್ರಾಚಾ ಪರ ವಕೀಲರು, "ಮಾಜಿ ಸಿಜೆಐ ಅವರ ಹೇಳಿಕೆಯು ತೀರ್ಪಿನ ಮೇಲೆ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದೆ ಎಂಬುದಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿ. ಹೀಗಾಗಿ ಇದು ವಂಚನೆಯಾಗಿದ್ದು, ತೀರ್ಪು ಅಸಿಂಧುವಾಗಿದೆ. ಮುಸ್ಲಿಂ ಸಮುದಾಯದ ಸದಸ್ಯನಾಗಿ ನನಗೆ ಈ ದಾವೆ ಹೂಡಲು ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಹಕ್ಕಿದೆ" ಎಂದು ವಾದಿಸಿದ್ದರು.
ಇದಕ್ಕೆ ಪ್ರತಿಯಾಗಿ, ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ತನ್ನ ತೀರ್ಪಿನಲ್ಲಿ ಹಲವು ಮಹತ್ವದ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದೆ:
'ಪರಮಾತ್ಮ' ಮತ್ತು 'ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ' ಬೇರೆ ಬೇರೆ: ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, "ಮಾಜಿ ಸಿಜೆಐ ತಮ್ಮ ಭಾಷಣದಲ್ಲಿ ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿದ್ದು 'ಪರಮಾತ್ಮ'ನನ್ನು (Supreme Being), ಆದರೆ ಅಯೋಧ್ಯೆ ಪ್ರಕರಣದಲ್ಲಿ ಕಕ್ಷಿದಾರರಾಗಿದ್ದ 'ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಲಲಾ ವಿರಾಜಮಾನ್' ಕೇವಲ ಕಾನೂನಾತ್ಮಕ ಅಥವಾ ನ್ಯಾಯಾಂಗ ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ (Juristic Personality) ಹೊಂದಿದವರು. ಅರ್ಜಿದಾರರು ಈ ಎರಡರ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲರಾಗಿದ್ದಾರೆ" ಎಂದು ಸ್ಪಷ್ಟಪಡಿಸಿದೆ.
ದೈವಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನ ವಂಚನೆಯಲ್ಲ: "ಯಾವುದೇ ಧರ್ಮದ ವ್ಯಕ್ತಿ, ನ್ಯಾಯಾಧೀಶರೂ ಸೇರಿದಂತೆ, ದೈವಿಕ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನವನ್ನು ಕೋರುವುದು ಅವರ ವೈಯಕ್ತಿಕ ನಂಬಿಕೆಯಾಗಿದೆ. ಇದನ್ನು ಭಾರತೀಯ ಸಂವಿಧಾನದ 25ನೇ ವಿಧಿಯು ರಕ್ಷಿಸುತ್ತದೆ. ಅಂತಹ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಪ್ರಾರ್ಥನೆಯನ್ನು 'ವಂಚನೆ' ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗದು" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಹೇಳಿದೆ.
ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ದಾವೆ: ನ್ಯಾಯಾಲಯವು, "ಅರ್ಜಿದಾರರು, ಹಿರಿಯ ವಕೀಲರಾಗಿದ್ದರೂ, ಅಯೋಧ್ಯೆ ತೀರ್ಪನ್ನು ಸರಿಯಾಗಿ ಓದದೆ, ದುರುದ್ದೇಶದಿಂದ ಈ ದಾವೆ ಹೂಡಿದ್ದಾರೆ. ಇದು ನ್ಯಾಯಾಂಗದ ಸಮಯವನ್ನು ವ್ಯರ್ಥ ಮಾಡುವ 'ಐಷಾರಾಮಿ ವ್ಯಾಜ್ಯ' (luxurious litigation) ಆಗಿದೆ" ಎಂದು ಕಟುವಾಗಿ ಟೀಕಿಸಿದೆ.
ದಂಡ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಕಾರಣ: "ವಿಚಾರಣಾ ನ್ಯಾಯಾಲಯ ವಿಧಿಸಿದ್ದ ₹1 ಲಕ್ಷ ದಂಡವು ಅರ್ಜಿದಾರರನ್ನು ಇಂತಹ ಕೃತ್ಯದಿಂದ ತಡೆಯುವಲ್ಲಿ ವಿಫಲವಾಗಿದೆ. ಆದ್ದರಿಂದ, ನ್ಯಾಯಾಂಗ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆಯ ಪಾವಿತ್ರ್ಯತೆಯನ್ನು ಕಾಪಾಡಲು ಮತ್ತು ಇಂತಹ ಕ್ಷುಲ್ಲಕ ದಾವೆಗಳಿಗೆ ಕಡಿವಾಣ ಹಾಕಲು ದಂಡದ ಮೊತ್ತವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸುವುದು ಅವಶ್ಯಕ" ಎಂದು ನ್ಯಾಯಾಲಯ ಅಭಿಪ್ರಾಯಪಟ್ಟು, ಒಟ್ಟು ದಂಡವನ್ನು ₹6 ಲಕ್ಷಕ್ಕೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿತು.
ಈ ಮೊತ್ತವನ್ನು ದೆಹಲಿ ರಾಜ್ಯ ಕಾನೂನು ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರಾಧಿಕಾರಕ್ಕೆ (DLSA) 30 ದಿನಗಳಲ್ಲಿ ಪಾವತಿಸುವಂತೆ ನ್ಯಾಯಾಲಯವು ಪ್ರಾಚಾ ಅವರಿಗೆ ನಿರ್ದೇಶಿಸಿದೆ.
ಪ್ರಕರಣದ ಹೆಸರು: ಮೆಹಮೂದ್ ಪ್ರಾಚಾ ವಿರುದ್ಧ ಭಗವಾನ್ ಶ್ರೀ ರಾಮ್ ಲಲಾ ವಿರಾಜಮಾನ್
ಪ್ರಕರಣದ ಸಂಖ್ಯೆ: RCA DJ No. 27/2025
ನ್ಯಾಯಾಲಯ: ಜಿಲ್ಲಾ ನ್ಯಾಯಾಧೀಶ-01, ಹೊಸದೆಹಲಿ ಜಿಲ್ಲೆ, ಪಟಿಯಾಲ ಹೌಸ್ ನ್ಯಾಯಾಲಯ
ನ್ಯಾಯಪೀಠ: ಶ್ರೀ ಧರ್ಮೇಂದರ್ ರಾಣಾ
ತೀರ್ಪಿನ ದಿನಾಂಕ: 18.10.2025
ಪ್ರತಿದಿನದ ಕಾನೂನು ಸುದ್ದಿಗಳ ಅಪ್‌ಡೇಟ್‌ಗಾಗಿ ಕೆಳಗಿನ ಲಿಂಕ್ ಮೂಲಕ WhatsApp ಗ್ರೂಪ್‌ಗೆ ಸೇರಿ.
Join ಆಗಲು ಈ ಕೆಳಗೆ ಕ್ಲಿಕ್ ಮಾಡಿ